Anna Ławrynowicz
- …
Anna Ławrynowicz
- …
Anna Ławrynowicz
Czym się zajmuję?
Art terapią wizualną dla osób w kryzysie.
Współczesny świat oczekuje od nas kompetencji, energii, doskonałości. Stanowi poważne wyzwanie dla osób niepewnych siebie, przeżywających kryzysy i napięcia. Dla osób, którym trudno przychodzi myśleć o sobie z dumą, przyjaźnią i szacunkiem. Do tej grupy podobno należy większość z nas.
Natomiast współczesna psychologia humanistyczna zawiera ważne stanowisko, iż proces opisywania swojego doświadczenia, może znacząco wpłynąć na jego zmianę. Dlatego aktualnie pracuję nad programem zajęć, podczas których tworzę książki terapeutyczne z osobami w kryzysie. To osobiste publikacje, które powstają w ramach zajęć art terapii wizualnej z elementami fototerapii, kulturoterapii i kreatywnego pisania, w celu pozytywnej zmiany postrzegania siebie i ogólnie rozumianej poprawy jakości życia.
Praktykę art terapeutyczną łączę z elementami treningu psychologicznego ACT (który mówi o rozwiązywaniu problemów bazującym na wartościach, tzw. value-based problem solving, koncentruje się na naturalnych, ludzkich doświadczeniach; a największą uwagę przykłada do tego, jaka jest relacja uczestnika terapii z tym, co aktualnie przeżywa); pokrewnym fACT (krótkotrwała terapia akceptacji i zaangażowania) oraz z elementami psychoterapii ericksonowskiej (której podstawowymi założeniami jest to, iż: każde zachowanie człowieka, choćby najbardziej naganne, ma u swoich podstaw pozytywne intencje (np. poczucie bezpieczeństwa, wyładowanie agresji), poza tym korzysta z zasobów oraz stawia na współodpowiedzialność w czasie terapii).
Czym jest art terapia wizualna?
To jedną z form psychoterapii, która swoje działanie opiera na procesie tworzenia.
Art terapia.
To terapia przez sztukę. Aktualnie najbardziej rozpowszechnionym w art terapii kierunkiem jest arte-psychoterapia, w której tak samo istotny jest proces tworzenia, jak i związek terapeutyczny, mający miejsce w relacji terapeuta – pacjent.
Art terapia wizualna posługuje się językiem wizualnym i jest to zazwyczaj przekaz literacki (słowo) połączony z warstwą plastyczną (obraz). Jednym z przykładów działania w art terapii wizualnej jest tworzenie książki artystycznej.
Książka artystyczna.
Jest alternatywną formą tradycyjnych publikacji i charakteryzuje się, przede wszystkim, zmianą funkcji klasycznie rozumianej książki, w wyniku czego może powstać autorska praca, swoisty pamiętnik, unikalny obiekt-książka.
Książki artystyczne od początku tworzone były w służbie, jako te, które miały dotrzeć do większej ilości odbiorców z trudną treścią (np. prezentacja sztuki współczenej na papierze, zamiast mniej popularnej galerii), jako edukacyjne bądź terapeutyczne (np. ekspresyjne pisanie). Współcześnie to rodzaj wypowiedzi artystycznej.
Przykład.
Jednym z moich ulubionych projektów, który śmiało można nazwać treningiem art terapeutycznym jest praca pt. I don't care (Wszystko mi jedno), Kateřiny Sedy, czeskiej artystki, która – chcąc ratować swoją babcię przed apatią po śmierci męża – poprosiła o codzienne rysowanie asortymentu ze sklepu, w którym ta pracowała przez 30 lat. Babci zajęło to 3 lata. W tym czasie powstały piękne rysunki pił tarczowych i śrub sześciokątnych (babcia pracowała w sklepie z częściami metalowymi), a z czasem – książka z rysunkami i film z procesu wychodzenia z choroby. Bo babcia, w rezultacie rysowania, wyszła z apatii (po czym Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku pokazało projekt Kateřiny na wystawie zbiorowej, a krakowski MOCAK zakupił go do swojej kolekcji, gdzie dostępny jest na co dzień).
Zdjęcia poniżej.
„Ponowne zobaczenie czegoś jest ważnym aspektem (w sztuce). Nigdy nie widzi się wszystkiego naraz, ponieważ sztuka jest wytworem intuicji.
Ludwik I. Kahn
Opinie.
Osoby, które wydają książki, piszą wspomnienia, publikują monografie, często pytam o znaczenie tego, co robią.
Co wkładasz do "książki"?
Obrazy nacechowane emocjami, które do mnie przychodzą.
Co czujesz po skończeniu?
Szczęście. Satysfakcję. Pełnię.
Czego dowiadujesz się o sobie?
Cząstki prawdy.
pisarz, lat 32
Co wkładasz do "książki"?
Świat, który tworzę, kiedy nie umiem poradzić sobie ze światem, w którym jestem.
Co czujesz po skończeniu?
Że są we mnie różne wartości, których nie umiem rozpoznać na co dzień.
Czego dowiadujesz się o sobie?
Że potrzeba na to czasu, żeby zamknąć wszystko to, co bym chciała.
artystka, lat 45
Co wkładasz do "książki"?
Zamykam przeszłość i otwieram przyszłość.
Co czujesz po skończeniu?
Że jestem istotą refleksyjną...
Czego dowiadujesz się o sobie?
...oraz istotą zdolną do zmiany.
uczestnik art terapii, lat 68
Dla kogo?
Pracuję z osobami w kryzysie społecznym, gospodarczym, emocjonalnym.
Zajęcia indywidualnie w domu.
Dla osób w kryzysie społecznym (osoby z ograniczeniami, przewlekle chore, po wypadku czy w demencji – w celu stymulowania intelektualnego), gospodarczym (osoby wykluczone, bezrobotne bądź w dezintegracji zawodowej) czy emocjonalnym (żałoba, apatia, trauma).
Warsztaty grupowe.
Krótkotrwałe interwencje terapeutyczne dla grup zawodowych bądź społecznych (domy opieki, więźniowie, zakłady pracy).
Program.
Cykl terapeutyczny składa się z kilku części. Pierwsze spotkania przeznaczam na wzajemne poznanie. Kolejne to: działania twórcze – zajęcia z elementami fototerapii, kulturo-terapii i pisania kreatywnego, podczas których uczestnicy tworzą lub gromadzą własne, tematyczne treści (teksty, wydruki, zdjęcia, rysunki, etc, tzw. praca z tematem) tworząc książkę, obiekt artystyczny oraz z konwersacyjnej (refleksyjnej), która polega na rozmowie na temat znaczenia zebranych treści. W ramach kompletnej sesji powstaje książka terapeutyczna.
Rezultaty.
Treningi terapeutyczne prowadzą do pozytywnej i długoterminowej zmiany w postrzeganiu siebie bądź w relacji z innymi czy ogólnie rozumianej poprawy jakości życia. Art terapia wizualna to działanie oparte na dwóch równoważnych elementach: kreatywności i terapii. To forma psychoterapii, która wykorzystuje medium artystyczne, jako podstawowy sposób komunikacji.
Realizacje.
Indywidualne sesje i warsztaty zespołowe art terapii wizualnej.
Parrot's garden.
Publikacja stworzona podczas 6-tygodniowej praktyki we współpracy z osobą przewlekle chorą na temat jej ogrodu, a równolegle tematu ogrodów hortus conclusus (raj otoczony murem). Zdjęcia, rysunki i grafiki posłużyły do rozmów o przeszłości, o pasji i o symbolice ogrodów zamkniętych, w kontekście choroby.
44 strony, kolor, druk cyfrowy, 5 egz. Zdjęcia: RICOH AF 55
„Incidentally paradise has the same meaning, originating the Old Iranian words pairi (enclose, surround) and daeza (wall). Thus, paradise is first of all – a place or site – surrounded by a wall."
Pocztówka z więzienia.
Pocztówki z warsztatów recyklingowych dla więźniów Zakładu Karnego w Warszawie-Białołęce (wysyłane rodzinie i znajomym, miały bezpośredni wpływ na podwyższenie samooceny skazanych). Warsztaty prowadzone przez grupę architektów Refunc z Berlina w ramach programu „Lato obok” w Białołęckim Centrum Kultury w Warszawie. Realizacja i projekt – Anna Ławrynowicz, zdjęcia – Jakub Kozik.
6 pocztówek, kolor, druk cyfrowy, 60 egz.
Much wants more.
Praktyka z osobą w żałobie, amatorką gry w domino.
Zdjęcia z ok. 180 rozgrywek posłużyły do stworzenia foto-publikacji.
64 strony, kolor, druk cyfrowy, 5 egz. Zdjęcia: RICOH AF 55
"Rozmawiamy więc o grze w domino, jak o życiu. O tej upragnionej ilości kropek, które łączą się w pary, albo w trójkąty, co pozwala przejść dalej, przez kolejny etap, do wymarzonego zwycięstwa albo zwyczajnego końca gry. I o tych małych sukcesach w oczach przeciwników, i we własnych oczach, i o tym, że żadna strategia nie gwarantuje niczego. I o meandrach, i o wzorach, o paternach, labiryntach, braku miejsca na stole, i o żalu za zgubionym elementem, dzięki któremu – z pewnością – wygralibyśmy tę partię. Ale go akurat nie ma. O pogodzeniu się z porażką, i o nieprzewidywalności."
Pandemic news.
Artzin zaprojektowany podczas lockdown'u wiosną 2020 roku.
32 strony, kolor, druk cyfrowy, 5 egz. Zdjęcia: Edie Maciejewska, Małgorzata Miko, Ilona Jaskólska, Dorota Krokowska, Anna Ławrynowicz, Agnieszka Hodowana, Daria Ołdak, Maja Prochowicz.
„Jak nie zwariować w obliczu przytłaczającego kryzysu? Jak poradzić sobie z domową izolacją i zamienić rosnącą frustrację w twórcze szaleństwo? Czy strach może być sprzymierzeńcem w walce z własnymi słabościami, a nuda bronią w walce o praworządność?”
Kim jestem?
Nazywam się Anna Ławrynowicz. Z zawodu jestem projektantką książek, a od niedawna certyfikowaną art terapeutką ze specjalizacją w kierunku tworzenia książek artystycznych w art terapii wizualnej. Jestem kuratorką wystaw i interwencji artystycznych bezpośrednio związanych z artbook'ami, amatorką fotografii, grafiki komputerowej i scenografką. Przez kilka lat byłam dyrektorką artystyczną i współzałożycielką domu produkcyjnego i magazynu sztuki Post oraz life-stalowego miesięcznika LAVIE.
Skąd zawodowy zwrot?
Z początkiem roku 2020 wpadły mi w ręce, i zachwyciły mnie, amatorskie zdjęcia opakowań produktów spożywczych odkażanych spirytusem, co spowodowało bardzo ciekawy efekt wizualny, ale i społeczny, w kontekście pierwszej fali pandemii. Zaczęłam je zbierać i rozmawiać z autorkami, bo uderzyła mnie fala komentarzy i skrajne emocje związane z zachowaniem bezpieczeństwa zakupowego. Wówczas postanowiłam zrobić z nich publikację. Autorki zgodziły się wziąć w tym udział, traktując to, jako publiczny wyraz swojej opinii, bardzo ucieszyły, a niektóre przyjęły z pewną ulgą. Tak powstał artzin „Pandemic news”, a ja – właśnie wtedy – zdecydowałam, że chcę zająć się publikacjami bardziej zaangażowanymi w emocje twórców.
Zaczęłam czytać o książkach artystycznych w art terapii. Zrobiłam kilka kursów, zapisałam się na studia podyplomowe, wyjechałam na praktyki terapeutyczne. Powstały pierwsze realizacje, zaufali mi pierwsi klienci. Tym sposobem, obok projektantki książek artystycznych, stałam się art terapeutką wizualną (a "Pandemic news" został pokazany na zbiorowej wystawie pt. „Jak przestałem się bać i pokochałem wirusa”, w sekcji publikacji festiwalu fotograficznego TIFF we Wrocławiu).
W tym samym roku zainicjowałam cykl spotkań, podczas których opowiadam o różnicy miedzy projektowaniem artbook'ów, a pracą nad książką terapeutyczną, pod – wiele mówiącym – tytułem „See no difference” (Nie widzę różnicy). Pierwszy z nich odbył się w Krakowie, a kolejne planowane są m.in. we Wrocławiu czy w Lizbonie (w galeriach fotograficznych, ośrodkach kultury i instytucjach bezpośrednio związanych ze zdrowiem psychicznym).
Edukacja.
Studia podyplomowe.
Wydział Filozofii Akademii Ignatianum
(Member of The European Consortium for Arts Therapies Education ECArTE)
Arteterapia w animacji kultury
Kraków, 2021
Polski Instytut Ericksonowski
Podyplomowy kurs arteterapii
Łodź, 2021
Studia magisterskie.
Instytut Sztuk Wizualnych, dyplom z rysunku
Zielona Góra, 2002
Polsko-Japońska Akademia Technik, art animation
Warszawa, 2009
Kursy, szkolenia, certyfikaty.
Europejskie Konsorcjum Edukacji Artystycznej w zakresie Terapii ECArTE, Wilno, 2021
Webinar Krótkoterminowa terapia akceptacji i zaangażowania w depresji, Kirk Strosahl, Patricia Robinson, 2021
Webinar Terapia akceptacji i zaangażowania ACT: Korzystanie z wartości i troski o siebie, aby nieść pomoc przy długoterminowych problemach zdrowotnych, Kelly Wilson, 2021
Introduction to Psychology, Yale University, 2020
Seeing Through Photographs The Museum of Modern Art, 2020
Art & Ideas: Teaching with Themes The Museum of Modern Art, 2020
Certyfikat Art terapeuty, Narodowy Instytut Medyczny, 2020
Certyfikat Terapeuty zdjęciowego, Narodowy Instytut Medyczny, 2020
Stowarzyszenie Polskich Arteterapeutów Kajros
(w trakcie praktyk i certyfikacji SAP), 2020
Nagrody i wyróżnienia.
Fotograficzna Publikacja Roku 2020
FotoFestiwal, nominacja
Łódź, 2021
WAKE-UP CALL
Udział w zbiorowej wystawie 11th Virtual Biennale Prague 2020
AUG DESIGN's eleventh international parade of art&design
Praga (CZE), 2020
Czelabińsk (RUS), 2020
Londyn (UK), 2020
Jak przestałem się bać i pokochałem wirusa
Udział w zbiorowej wystawie Sekcji Publikacji Festiwalu TIFF Procesy
Wrocław, 2020
Parallel – European Photo Based Platform
FotoFestiwal, masterclass kuratorskie
Łódź, 2018
Indywidualne sesje i warsztaty zespołowe art terapii wizualnej w kraju i zagranicą
(m.in. Warszawa, Kraków, Wrocław, Wielka Brytania, Portugalia).
Kontakt.
Serdecznie zapraszam do osobistego kontaktu oraz po więcej szczegółów – rodziny, przyjaciół oraz tych, którzy czują się odpowiedzialni za osoby w kryzysie w najbliższym otoczeniu.
Social.
FACEBOOK
TWITTER
INSTAGRAM
LINKEDIN
© 2019